GGD Haaglanden en bewoners meten samen luchtkwaliteit in Den Haag

Living Lab Haven

In het voorjaar van 2019 hebben bewoners uit de buurt van de haven van Scheveningen twee maanden de luchtkwaliteit gemeten. Zij wilden meer inzicht krijgen in de luchtvervuiling door schepen. In september werden de resultaten aan de bewoners voorgelegd, maar omdat de opzet van het onderzoek te ingewikkeld was, konden er geen conclusies worden getrokken.

Living Lab Flat

De duurzaamheidscommissie van een hoog appartementencomplex bij een druk kruispunt in het stadsdeel Escamp in Den Haag was geïnteresseerd in luchtkwaliteit. Van december 2019 tot en met februari 2020 hebben ze die met sensoren op verschillende verdiepingen (1, 3, 6 en 9) gemeten. Zou de luchtkwaliteit op de bovenste verdieping beter zijn dan op de laagste?

Ze maten de hoeveelheid fijnstof (PM1, PM2.5 en PM10) en stikstofdioxide (NO₂) en vergeleken per week de gemiddelde concentraties.

Wat fijnstof betrof, konden ze op de hoogste etages geen beterschap in de luchtkwaliteit vaststellen. De PM1-concentratie was op de hoogste verdieping zelfs hoger. Ook konden ze tijdens de ochtend- en avondspits niet meer fijnstof meten in vergelijking met de rest van de dag. Twee stikstofdioxidesensoren  gaven wel aan dat de concentraties tijdens de spits wat hoger waren, maar er was geen verschil tussen de verdiepingen.

Evaluatie en geleerde lessen

De twee projecten hebben ons veel geleerd over meten met sensoren. Daarom deze tips voor als je zelf aan de slag gaat.

• Kies een eenvoudig doel. Kijk of je sensoren wel geschikt zijn om dit doel te bereiken.
• Wil je weten of je meting juist is, dan kan je een sensor naast een officieel meetstation hangen. Wil je alleen een trend weten, dan is dit niet nodig.
• Zet al je sensoren aan het begin en het einde van de meetperiode naast elkaar, in vergelijkbare omstandigheden als tijdens de meting.
• Om iets zinnigs over de luchtkwaliteit te kunnen zeggen, moet je lang meten, liefst een jaar.
• Meetresultaten interpreteren is niet eenvoudig. Als je niet goed weet hoe, zoek dan hulp.
• De luchtkwaliteit verschilt enorm per dag. Om de luchtkwaliteit te vergelijken kan je bijvoorbeeld met weekgemiddelden werken.
• De sensoren voor fijnstof zijn vaak gevoelig voor hoge luchtvochtigheid. De metingen moeten dan gecorrigeerd worden. Op de website van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) vind je meer informatie hierover.

Een alternatief voor metingen zijn modelberekeningen. Die vind je voor Nederland bijvoorbeeld op www.atlasleefomgeving.nl, en voor Vlaanderen op de website van de Vlaamse Milieumaatschappij. Check daar je eigen plek. Deze modelberekeningen geven ook een goede schatting van de luchtkwaliteit.

Meer informatie vind je in het eindrapport over de metingen in Den Haag.